pages 808, 809, 810

Pages 808, 809, 810

*******

Kentan devez warn-ugent a viz Du

SANT KOLOMBAN

Abad Luxeuil (543-615)

------------

Colomban a oa ganet en Iverzon, er bla ma varvas sant Beneat, hag en em dennas, adalek e yaouankiz, en manati brudet Bangor.

Da dregont vla, e treuzas Breiz-Veur hag e teuas da Vro-C'hall, daouzek manac'h ouz e heul. Diazezan reas tri manati, an eil dioustu war-lec'h egile, Annegray (584), Luxeuil (585) hag ar Feunteuniou (586).

Evel ma heuilhe giz e vro, evit ar pez a zelle ouz ar gwiskarnant hag an de da lidan Gouel Fask, e savas a-wechou tammou trouz etrezan hag eskibien Bro-C'hall. Muioc'h en devoe c'hoaz da c'houzanv abeurz ar rouanez Brunehaud. Houman, evit bezan mestrez en he rouantelez betek he maro, he devoa miret ouz he mab bihan Thierry da zimezi, hag a roë tu d'ezan, en doare-ze, da ren eur vue a skouer fall. Bugale en devoe, ha Brunehaud he devoa c'hoant da welet abad Luxeuil o rei d'eze e vennoz.

Kolomban n'asantas ket hag a lavaras : « N'hallont ket dougen ar gurunen, rak ganet int diwar an dizurz.» Eur pennad goude, Brunehaud a yeas da Luxeuil, hag a oa en gortoz da gât eun digemer kaer, mes evel ma oa eul lezen hag a zifenne ouz ar merc'hed mont er manati, an abad santel ne fellas ket d'ezan terri anezi evit ober plijadur d'ar rouanez. Adalek neuze, houman a reas gwasan m'hallas d'ar zant. Lakat a reas e gas da Naoned, gant e genvroïz, da gemer al lestr evit dizrei d'e vro; mes ne oa ket distag mat diouz ôchou Breiz ma oe distôlet war e giz gant ar gwall amzer. Neuze Kolomban a dreuzas Bro-C'hall hag a yeas d'ar Suiz; eno e lezas unan eus e dud, sant Gall, hag e tiskennas en Itali, elec'h ma savas manati bras Bobio, hanter-hent etre Jen ha Milan. Karet a rê 'n em denn en e beniti e-unan d'ober e bedennou hag e binijennou. Ne deue d'ar manati nemet d'ar zul ha d'ar goueliou.

Bras oa e zispriz evit ar bed. Setu aman e gomzou : « O bue, na pegen buhan e tremenez; nag a dud a teus tromplet, touellet ha dallet. Ar re a 'n em stag ouzit n'anavezont ket ac'hanout; n'out anavezet mat nemet gant ar re a zispriz da blijaduriou. Henvel out ouz eur goumoulen, n'eus netra anezi pa wasker warni, hag ouz eun ezen a weler o sevel hag a deuz en eun hunvre.»

Reolen sant Kolomban n'eo ket peurc'hrêt evel hini sant Beneat; strisoc'h eo, aval,. Difenn a ra ar gwin hag ar c'hig; ne ro ôtre da gemer nemet eur pred bemde, d'abarde. War-lerc'h pep fazi, e taper eus a c'houeo'h da zaou-c'hant tol skourje.

«Mat eo d'ar manac'h, eme sant Kolomban, bevan en eur manati dindan lezen unan hepken hag en kompagnunez eleiz, evit deski an humilite gant unan hag ar basianted gant ar re-all. Arabad e c'hallfe ober ar pez a gar. N'ey da glask e wele nemet pa vezo torret e gorf gant ar skuizder; red eo e kouskfe dal ma vezo gourvezet, ha red eo e savfe arôk bezan kousket e walc'h. Ma zo bet grêt gwap anezan, n'eus nemet eun dra d'ober, tevel. Doujan e abad a dle ober evel e Zoue, hag e garet evel e dad. Ne varno ket lavariou ar re goz; e zever eo senti ha heuilh ar gourc'hemennou, herve ar gomz man eus Moyzez : «Selaou, Israël, ha ro peuc'h. Evel m'eo red mont bepred war rôk, eo red pedi bepred, labourât bepred, ha studian bepred.»

Kolomban a varvas en Bobio, er bla 615; ugent vla oa bet en Bro-C'hall, daou er Suiz, ha tri bla so oa en Itali.

Miret a rêr darn eus e relegou en Lokmine, en eskopti Gwened.

Sant Kolomban zo patron da veur a barouz-all en Breiz, en o zouez Beurleudy, en eskopti Sant-Brieg. Bezan 'n eus ive eur chapel en Plouneve-Kintin. Pedet eo evit an dud a goue en drouk-sant.

***************************************

Mari kaset d'an Templ

Ober a rêr hirie ive Gouel ar Werc'hez kaset d'an Ternpl gant he zad hag ne mamm, hag o'n em ginnig ena da Zoue, korf hag ene, kerkent hag an oad a dri bla.

Eur skouer kaer evidomp. Doue eo hon mestr, p'eogwir eo bon C'hrouer. D'ezan omp, hag en e zervij hepken e tleomp tremen hon bue.

Kerkent ha ma teu spered hon bugaligou da zigeri, lakomp anaoudegez Doue da ziwan enne ha kustumomp aneze da ginnig o c'halonou d'ezan.

***************************************

KENTEL

Red eo kastizan diouz a ve pec'hed

En manati Kolomban, an neb a chome hep respont Amen d'ar pedennou, arôk ha goude ar pred, a dape c'houec'h tol skourje; an neb en dije mousc'hoarzet en iliz, a veze roët d'ezan kemend-all; au neb a responte e nesan gant komzou treut a dape hanter-kant tol skourje; ar venec'h ne c'houlennent ket eul labour-all, dal m'o dije achuet ar c'hentan, pe a rê eun dra bennak ha ne veze ket bet kemennet d'eze, a veze laket en pinijen. Mankou a oa, zoken, hag e vije roët evite betek daou-c'hant tôl skourje; nemet neuze, goude pep pemp warn-ugent tôl, e vije grêt eun diskuiz.

O vezan striz eu doare-ze, an abad santel a oa deut da gauout eur manati hag a oa eun dudi bevan ennan.

Evelse, eun tiegez a yelo mat pe fall, diouz ma vezo slriz pe lôsk an urziou gant ar re a zo en e benn. Ma c'hall pep-hini ober ar pez a gar, ar stal a yelo hepdale da stalig. hag ar stalig da netra. Urz a renk bezan. Ar vugale a ve grêt o fenn a zo bugale gollet, a raio mez ha rann-galon ar re o devo o savet; ar vugale a ve kastizet evel m'eo dleet, na re, na re nebeut, na hep digare, ar re-ze hepken a deuio da vezan tud henvel ouz tud, a raio enor o c'herent er bed-man hag o c'hurunen er bed-all.

*******

geriadurig lexique Evit komz diouzh al levr-se / pour discuter de cet ouvrage : Academia Celtica