pages 937, 938

pages 937, 938

*******

Miz C'houevrer

Pardon ha pelerinaj Itron-Varia-Perros-Hamon

en parouz Pleraneg

------------

Tud an Arvor, martoloded kalz aneze, a blij d'eze kaout, demdost d'ar mor, chapeliou gwestlet d'ar Werc'hez. evit ma santfont 'vel o paran warne, en kreiz o beajou risklus, daoulagad o Mamm vadelezus.

En Plaeraneg 'zo unan eus ar chapeliou-ze 'boue pell zo darempredel gant ar vartoloded hag o c'herent, chapel Ilron-Varia-Perros-Hamon.

Aboue ne rêr ken en Pempoul pardon an Islandeed, eo da Berros-IIamon e teu, ar muian, ar verdidi da gas o frof hag o fedennou. Eno en em dastumont, diou wech ar bla, diarc'hen hag en korf o roched, da Veurz-Fask, hag an de ma ve klozet ar retred-pask, laket abalamour, d'eze da viz c'houevrer. Eus Pempoul, PIounez, Plouek, Keriti, e ve tud, en de-ze, en Pleraneg. 'Benn koulz ar gousperou, ar prosesion a ya eus ar bourk da Berros, gant e groaziou hag e vannielou kaeran; an enor-ze, mar eo dleet d'ar Werc'hez, a zo ive Vit ar vartoloded a deu en de-ze da 'n em westlan d'ezi ha da c'houlen he skoazel, pa devo kuitaet o zud, ha pa n'o devo ken, en kreiz riskl ar mor bras, rikour ebet nemeti.

Goude ar gousperou, ar prosesion, gant ar Werc'hez douget war diouskoa ar vartoloded, a bign, a-dreuz d'al lanneier, betek ar grec'hen uhelan, eus a lec'h ma weler, du-hont er pellder, ar mor hag an oabl o tont da 'n em bokat. Eno ve azezet ar Werc'hez war eun trôn, ha neuze, ar bobl bodet war-dro, a zav trezek d'ezi e vouez klemmus hag a asped anezi, en e gantikou, da ziwall ar martolod kêz ken dister dirak ar mor bras, da viret an tad d'e vugale, ar pried d'e bried, ar mab d'e vamm .....

« C'houi, emeze, eo Stereden ar mor; ganec'h, evel gant ho Mab Jezuz, eman ar galloud a drec'h war an avel ha war ar gwagennou diroll ! O Mamm ar Vretoned, ha dreist-oll hon Mamm-ni, evesaet ac'hanomp c'hoaz, epad ar veaj poanius, hirr ha risklus ec'h eomp d'ober evit gonit hon bara pemdeiek ha hini hon c'herent chômet er gêr ! »

An Itron - Varia a ve teneraet gant pedennou ken birvidik; diouz he c'halon e strink eur bennoz war he bugale ha war ar mor gourdrouzus e renkont fiziout ennan o bue ha bue o zud.

Ma zo hini pe hini eus ar besketaerien hag eo laket e varo d'ezan du-ze, en kreiz mor tenval an Island, Hi a roio d'ezan gras eur maro mat, ha p'an arruo ar c'helou trist er gêr, pa deuio ar vamm hag ar vugale emzivad da ouelan en harz he zreid, hi, gant eun dorn flour, a zec'ho o daerou hag a lako c'hoaz frealzidigez hag esperans en o c'halonou rannet.

Pa ver dizro d'ar chapel, eur beleg a bign er gador hag a zispleg dirak ar belerined, gant komzou frêz ha birvidik, ar pez a zant pep-hini en don e galon. Neuze daerou puilh a red, bop ma tispak ar prezeger dirak an daoulagad an dôlen, trist a-wechou, hag alïes burzudus, eus ar pez a dremen etre ar mor traitour, ar pesketaer paour hag ar Werc'hez, e Vamm galloudus.

Achu ar brezegen, an dud hag o devoa renket, al loden vras aneze chom er vered, a deu da lavaret c'hoaz eur c'himiad divezan d'o Mamm.

Daoust pegen pell e vefont gwentet diouti ha diouz ar gêr, en o c'halonou e chomo beo da viken ar fizians hag ar garante en kenver an Hini a evêsa o bagiou war vor ar bed-man, hag ar stur en he dorn, a ren aneze da borz ar baradoz.

Itron-Varia-Perros-Hamon, pedet evit ho martoloded.

Y.V

---------------------

Ar "Saint-François-d'Assise"

Abaoue eun nebeut blaveziou, o welet stad poanius ar vartoloded ac'h ê da besketa d'an Douar Neve pe d'an Island, eur vreuriez hanvet : «Société des Œuvres de Mer», he deus sterniet daou lestr da gas sikour d'eze pa o deve ezom. Mont ha dont, a reont hep ehan war al lec'hiou pesketa, evit bizitan al listri-all. Kemer a reont an dud klanv diwarne, pe e roont d'eze louzou da barean buhanik.

Rei a reomp aman skeuden unan eus al listri sikour, ar « Saint-François-d'Assise ».

Eur c'haer a hini eo hennez. Kerzet a ra dre dan ha dre lien, hag an diabarz anezan a zo urzet dispar evit digemer ar glanvourien 'vel ebarz eun hospital.

Renet eo ar «Saint-François» gant eur Breton, ar c'hommandant Maheas, eus Montroulez, a zo, herve laret, eur martolod eus ar c'hentan. Eun darn mat eus an akipaj a zo ive Bretoned.

Evit diskouez ar vad a ra al listri-ze : Etro pevar devez, an «Notre-Dame-de-la-Mer», an eil lestr, en deus bizitet 103 bag pesketa; medesin ar bourz en deus tôlet evez ouz 18 klanvour ha roët digemer da 2; digaset a zo bet 3 den pareet d'o bag; roët 242 lizer ha kemeret 104 da lakat d'ar post.

*******

Geriadurig lexique Evit komz diouzh al levr-se / pour discuter de cet ouvrage : Academia Celtica